Zihin Atölyesi Yazılar

Hemzemin Geçitler: Kültürel Bir Bağlantı Noktası Bir Antropolog Gözüyle: Kültürler Arası Bağlantılar Dünyanın dört bir yanında kültürler birbirinden farklı geleneklere, inançlara ve yaşam biçimlerine sahiptir. Ancak, bu farklılıkların içinde ortak noktalar bulmak, insanlık tarihiyle bağ kurmanın en güçlü yollarından biridir. Bir antropolog olarak, kültürlerin yüzeyde görünen ayrılıklarının altındaki benzerlikleri keşfetmek, her zaman büyüleyici bir deneyim olmuştur. Belki de hepimizin bir şekilde paylaştığı unsurlar, bazı ritüellerin, sembollerin ve topluluk yapılarının içerisine gizlenmiştir. Bugün, belki de çoğumuzun gözden kaçırdığı, gündelik hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş bir olguya odaklanmak istiyorum: Hemzemin geçitler. Hemzemin geçitler, demir yollarının yerleşim alanlarından geçtiği noktalar olarak tanımlanır,…

“Rusya para birimi nedir?” diye soranlara en kısa cevap: ruble. En keskin cevap ise şu: Ruble, yalnızca bir kâğıt parçası değil; devlet stratejisinin, sermaye hareketlerinin ve yurttaşın gündelik hayatının düğümlendiği politik bir arayüz. Rusya para birimi nedir? Kısa cevap: Ruble (RUB) Rusya’nın resmî para birimi rubledir; ISO kodu RUB, simgesi ₽’dir. Anayasa’nın 75. maddesine göre ülkenin tek para ihraç yetkisi Rusya Merkez Bankası’na (CBR) aittir ve ülke içinde başka bir para biriminin ihdası yasaktır. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Ruble 100 kopek’e bölünür; banknot ve madeni paraların ihracı CBR ve bağlı kurumlarca yürütülür. 2013’te kabul edilen ₽ işareti, rubleyi küresel para simgeleri arasında görünür…

Müziksiz Şarkı Söylemeye Ne Denir? Sessiz Enstrümanların Evrensel Dili Hiç müziksiz bir şarkı dinlediniz mi? Sadece insan sesinin yankılandığı, hiçbir enstrümanın eşlik etmediği bir an… İlk başta tuhaf gelebilir ama o ses, kalpten çıkan en saf melodidir. Benim için bu konu, sadece müzik terimlerinden ibaret değil — kültürlerin ruhuna açılan bir pencere. Çünkü “müziksiz şarkı söylemek” aslında insanın doğayla, duygularla ve kendi sesiyle kurduğu en eski bağlardan biridir. Müziksiz Şarkı Söylemenin Adı: A Cappella Müziksiz şarkı söylemeye verilen isim, A cappella’dır. İtalyanca kökenli bu terim, “kilise tarzında” veya “şapel tarzında” anlamına gelir. Orta Çağ’da kiliselerde enstrüman kullanmak günah sayıldığı için,…

Güroymak Ne Zaman Belediye Oldu? Tarihin Derinliklerinden Günümüze Bir Yolculuk Bir tarihçi olarak her zaman geçmişle bugünü buluşturmanın büyüsüne inanmışımdır. Çünkü bir yerin hikâyesi, yalnızca taş binalarında ya da tozlu arşivlerinde değil, insanlarının belleğinde ve dönüşen yaşamında gizlidir. Güroymak da tam olarak böyle bir yerdir. Bitlis’in verimli toprakları üzerinde yükselen bu güzel ilçe, tarih boyunca farklı kimlikler kazanmış, değişimlere tanıklık etmiş ve sonunda kendi belediyesini kurarak modern yerel yönetim anlayışına adım atmıştır. Peki, Güroymak ne zaman belediye oldu? Gelin, bu sorunun yanıtını tarihsel süreçlerin izinde birlikte arayalım. Osmanlı Döneminden Cumhuriyet’e: Güroymak’ın İlk Kimliği Güroymak, geçmişte “Norşin” adıyla biliniyordu. Norşin, Kürtçe…

Gümüş En Kolay Nasıl Anlaşılır? Psikolojinin Işığında Parlayan Gerçekler Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsanoğlu, parlak olana karşı derin bir eğilim taşır. Parlayan bir yüzey gördüğümüzde gözlerimiz istemsizce oraya yönelir, tıpkı zihinlerimizin yeni bir düşünceye yönelmesi gibi. “Gümüş en kolay nasıl anlaşılır?” sorusu da yalnızca maddi bir merak değildir; aynı zamanda insanın algı süreçlerini, dikkat mekanizmalarını ve değer atfetme biçimlerini de içeren psikolojik bir sorudur. Bir psikolog olarak bu soruya sadece kimyasal tepkimelerle değil, insan zihninin yansımalarıyla da bakmak gerekir. Çünkü bir maddeyi tanımakla, bir insanı tanımak arasında şaşırtıcı benzerlikler vardır. Bilişsel Psikolojinin Merceği: Gümüşü Tanımak, Algıyı Çözümlemek Bilişsel psikoloji, insanın…

Dehidrasyon Örnekleri Nelerdir? Kültürlerin Perspektifinden Bir Antropolojik İnceleme Kültürlerin çeşitliliğini anlamak, insanlık tarihini ve toplulukları farklı açılardan keşfetmek için en heyecan verici yolculuklardan biridir. Her kültür, yaşamın anlamını ve dünyaya dair bakışını farklı şekillerde ifade eder. Bu çeşitliliği gözlemlemek, toplulukların sağlığı, yaşam biçimleri ve çevreleriyle olan ilişkilerini daha derinlemesine kavramamıza yardımcı olur. Bugün, dehidrasyon, yani vücudun su kaybı ile ilgili bir durumu antropolojik bir perspektifle ele alacağız. Ancak burada sadece fiziksel anlamdaki dehidrasyonu değil, aynı zamanda kültürel bağlamda bir topluluğun kendini nasıl “kurutma” ya da “susuz bırakma” sürecine girdiğini de inceleyeceğiz. Dehidrasyon Nedir? Dehidrasyon, vücudun yeterli miktarda su kaybetmesi sonucunda…

Kapitülasyon Ne Demek? Tarihin Gölgesinden Günümüze Uzanan Bir Hikâye Merakla Başlayan Bir Yolculuk Tarih, sadece savaşların, kralların ve imparatorlukların hikâyesi değildir. Aynı zamanda hakların, ayrıcalıkların ve güç ilişkilerinin de hikâyesidir. İşte bu noktada karşımıza çıkan kavramlardan biri de “kapitülasyon”dur. İlk duyulduğunda karmaşık gibi gelen bu kelime, aslında geçmişin derin izlerini taşır ve bugünü anlamamız için önemli ipuçları sunar. Bu yazıda, kapitülasyonun ne olduğunu hem verilerle hem de insan hikâyeleriyle harmanlayarak keşfedeceğiz. Kapitülasyon Ne Demek? Kapitülasyon, kelime anlamı olarak “teslimiyet” veya “ayrıcalık” anlamına gelir. Tarihsel bağlamda ise bir devletin başka bir devlete veya topluluğa tanıdığı hukuki, ticari ya da siyasi ayrıcalıkları…

Kanı Belirtmek Ne Demek? Derinlemesine Bir Keşif Hepimiz günlük yaşamda bazı kelimeleri ve deyimleri kullanırken farkında olmadan ne kadar anlamlı olduklarını göz ardı edebiliyoruz. Mesela, “kanı belirtmek” deyimi. Duyduğumuzda kulağımıza garip gelebilir, ama aslında içinde oldukça derin bir anlam barındırır. Peki, kanı belirtmek tam olarak ne demek? Gelin, bu deyimin kökenine, anlamına ve yaşamımıza olan yansımalarına yakından bakalım. Kanı Belirtmek: TDK’ye Göre Türk Dil Kurumu’na göre, kanı belirtmek, bir konuda veya bir durumla ilgili açıkça ve net bir şekilde bilgi vermek, o durumu veya durumu anlatmak anlamına gelir. Bir kişinin ne hissettiğini, ne düşündüğünü veya bir şeyin sonucunu net olarak…

Kan Dolaşımı Ne Kadar Sürer? Geleceğin Nabzını Tutmak İçimizde her saniye durmadan akan bir nehir var: kan. Sessizce, görünmeden ama hayatın ta kendisi olarak varlığını sürdürüyor. Belki de tam da bu yüzden üzerinde pek düşünmüyoruz. Peki hiç merak ettiniz mi; bu büyüleyici yolculuk ne kadar sürüyor? Ve daha da önemlisi, gelecekte kan dolaşımını anlamak ve yönlendirmek hayatımızı nasıl değiştirebilir? — Bir Düşünce Yolculuğuna Hoş Geldiniz Kan dolaşımı dediğimiz şey, aslında bedenimizin en eski ve en sofistike sistemlerinden biri. Ortalama bir yetişkinin kanı, kalpten çıkıp vücudu tamamen dolaşarak tekrar kalbe dönene kadar yaklaşık 20 ila 60 saniye arasında bir zaman harcar.…

Kamu hizmeti nedir TDK? Küresel ve yerel bakışlarla ortak iyiliğin anatomisi Ben meseleleri hep farklı açılardan düşünmeyi severim. “Kamu hizmeti” dediğimiz şey, kulağa ilk duyduğumuzda sıkıcı bir devlet terimi gibi gelebilir ama aslında hayatımızın neredeyse her anında bizimle birlikte. Sabah uyandığında musluktan akan su, sokakta yanmayan lambanın şikâyet hattı, okulda çocuğunu karşılayan öğretmen, hastanede seni dinleyen doktor… Bunların hepsi, birer kamu hizmetidir. Ama bu kavram, sadece teknik bir görev tanımından ibaret değil; aynı zamanda toplumun nasıl bir “birlikte yaşama vizyonu” kurduğunun da aynasıdır. TDK’ya göre kamu hizmeti: “Devletin veya diğer kamu tüzel kişilerinin, kamu yararını sağlamak amacıyla yürüttüğü sürekli ve…